Tiêu chuẩn đo lường chất lượng tiếp tục phát triển mạnh mẽ, đóng góp có hiệu quả cho nền kinh tế

Theo Thứ trưởng Lê Xuân Định, với định hướng phát triển đúng đắn và quyết tâm cao, hoạt động Tiêu chuẩn đo lường chất lượng (TCĐLCL) sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ, đạt nhiều thành tựu to lớn hơn nữa để đóng góp có hiệu quả vào sự nghiệp đổi mới.

Ngày 6/1, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng tổ chức Hội nghị Tổng kết công tác năm 2022 và triển khai nhiệm vụ năm 2023. Tham dự có ông Lê Xuân Định – Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ; ông Hà Minh Hiệp – Phó Tổng cục trưởng phụ trách Tổng cục TCĐLCL; ông Nguyễn Hoàng Linh – Phó Tổng cục trưởng Tổng cục TCĐLCL, cùng đại diện các đơn vị thuộc Tổng cục.

Phát biểu tại Hội nghị, ông Lê Xuân Định – Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết, Tổng cục TCĐLCL đã có những nỗ lực rất lớn và rõ nét trong năm qua, qua đó thể hiện tinh thần làm việc rất gắn bó và tích cực đối với các nhiệm vụ được giao. Để đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội của Đảng, Nhà nước trong thời gian tới, để lĩnh vực Tiêu chuẩn đo lường chất lượng ngày càng đóng góp to lớn hơn vào sự phát triển của KH&CN nói riêng, của sự nghiệp phát triển kinh tế – xã hội của cả nước nói chung, Thứ trưởng Lê Xuân Định đưa ra 05 định hướng lớn như sau: Một là đánh giá, rà soát và hoàn thiện thể chế, hành lang pháp lý về chất lượng sản phẩm hàng hóa, tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật, sửa đổi Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật, Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa và các văn bản có liên quan phù hợp với các cam kết tại Hiệp định CPTPP, các Hiệp định Thương mại tự do thế hệ mới, tận dụng các cơ hội của cuộc cách mạng 4.0, quá trình chuyển đổi số, thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ sản phẩm, hàng hóa Việt Nam có chất lượng, đáp ứng tiêu chuẩn quốc gia và vượt qua các hàng rào kỹ thuật trong thương mại.

Hai là tiếp tục đẩy mạnh việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn quốc gia, hệ thống quy chuẩn kỹ thuật quốc gia theo định hướng mới (trong đó đặc biệt chú ý đến tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật phục vụ ứng dụng, phát triển các công nghệ cao, phục vụ phát triển năng lượng quốc gia, tiêu chuẩn về môi trường, năng lượng tái tạo…) theo hướng đồng bộ, có trình độ ngang bằng, hài hoà với các tiêu chuẩn quốc tế và khu vực đảm bảo phục vụ quản lý, trang bị kịp thời cho doanh nghiệp, phục vụ sản xuất, kinh doanh, thương mại, bảo vệ lợi ích quốc gia và quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng và đặc biệt là tập trung xây dựng Đề án chiến lược tiêu chuẩn hóa quốc gia.

Ba là xây dựng và triển khai đề án chuyển đổi số ngành Tiêu chuẩn đo lường chất lượng theo hướng tinh gọn, nâng cao năng suất, kế thừa các hệ thống điện tử công nghệ thông tin đã được đầu tư.

Bốn là tập trung, ưu tiên nguồn lực nhà nước, nguồn lực xã hội để đầu tư phát triển hạ tầng chất lượng quốc gia. Đặc biệt cần chú trọng tổ chức xây dựng hệ thống các phòng kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm về đo lường, chất lượng sản phẩm hàng hóa đủ năng lực để phục vụ nhu cầu phát triển các sản phẩm hàng hóa chủ lực, kiểm soát chất lượng sản phẩm hàng hóa nhập khẩu, thúc đẩy việc thừa nhận lẫn nhau và đảm bảo đáp ứng nhu cầu quản lý nhà nước. Tăng cường hợp tác quốc tế về TCĐLCL để tận dụng cơ hội hội nhập quốc tế thông qua sự tham gia, hợp tác với các tổ chức TCĐLCL quốc tế, khu vực và nước ngoài.

Xem thêm: Chứng nhận tiêu chuẩn (TCVN)

Năm là tập trung triển khai có hiệu quả các Chương trình, Đề án đã được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt (Chương trình 1322 về nâng cao năng suất chất lượng; Đề án 100 về truy xuất nguồn gốc; Đề án 996 về đảm bảo đo lường tại doanh nghiệp; Quyết định số 36/QĐ-TTg về kế hoạch tổng thể nâng cao năng suất chất lượng dựa trên nền tảng khoa học công nghệ đổi mới sáng tạo), tất cả các Chương trình, Đề án đều phải lấy doanh nghiệp làm trung tâm, thúc đẩy mạnh mẽ năng suất, chất lượng, nguồn gốc sản phẩm hàng hóa Việt Nam, đảm bảo có tính cạnh tranh dựa trên nền tảng áp dụng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

“Tôi tin tưởng rằng, với định hướng phát triển đúng đắn và quyết tâm cao, hoạt động TCĐLCL sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ, đạt nhiều thành tựu to lớn hơn nữa để đóng góp có hiệu quả vào sự nghiệp đổi mới nhằm đưa đất nước ta vươn lên vị thế xứng đáng trên trường quốc tế”, Thứ trưởng Lê Xuân Định nhấn mạnh.

Cũng tại Hội nghị, ông Hà Minh Hiệp – Phó Tổng cục trưởng phụ trách Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng cho biết, năm 2022 là một năm hết sức khó khăn khi phải vượt qua rất nhiều áp lực về công việc, áp lực xã hội, áp lực của hợp tác quốc tế, tuy nhiên vượt lên trên hết tất cả yêu cầu, Tổng cục đã hoàn thành tốt các nhiệm vụ do Bộ KH&CN yêu cầu cũng như những chương trình kế hoạch đã đăng ký trong năm.

Tổng cục xác định năm 2023 là một năm hết sức quan trọng, trong đó, việc hoàn thiện hành lang thể chế pháp luật về tiêu chuẩn đo lường chất lượng phải phù hợp với nhu cầu của thực tiễn, phù hợp với nhu cầu chuyển đổi số và nâng cao năng lực hội nhập đối với quốc tế.

Xem thêm: Chứng nhận hợp chuẩn

“Tổng cục TCĐLCL mong muốn nhận được sự chỉ đạo của lãnh đạo Bộ cùng với sự quan tâm hỗ trợ của các đơn vị để làm sao hoạt động tiêu chuẩn đo lường chất lượng có những khởi sắc và có nhiều đóng góp vào kinh tế – xã hội trong năm tới”, ông Hiệp nhấn mạnh.

Điểm sáng trong hoạt động tiêu chuẩn đo lường chất lượng

Trong khuôn khổ Hội nghị, báo cáo về hoạt động tiêu chuẩn đo lường chất lượng trong năm 2022, ông Nguyễn Hoàng Linh – Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng cho biết, công tác tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật đã được Tổng cục đã chủ động hướng dẫn, đôn đốc và phối hợp các Bộ, ngành, địa phương lập kế hoạch, xây dựng các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật đối với nhóm SPHH chủ lực, hàng hóa chưa có tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật cần cho phát triển kinh tế – xã hội, phù hợp với các yêu cầu, quy định của các Hiệp định thương mại quốc tế mà Việt Nam cam kết và tham gia thực hiện (WTO/TBT, EVFTA, CPTPP,…). Tổng cục là cơ quan đầu mối hướng dẫn, tổng hợp, lập và trình phê duyệt kế hoạch xây dựng tiêu chuẩn quốc gia (TCVN); tổ chức tốt công tác tiếp nhận, góp ý, thẩm định, trình Bộ KH&CN công bố 496 TCVN (tăng 27,5% so với năm 2021), tập trung vào các lĩnh vực cơ khí chế tạo, sản phẩm nông nghiệp, tự động hóa, an toàn thực phẩm, phòng cháy chữa cháy, kiểm soát môi trường, giao thông đường bộ, vật liệu và công trình xây dựng, an ninh thông tin,…; theo dõi, đôn đốc, tổng hợp tình hình thực hiện việc xây dựng, soát xét TCVN theo kế hoạch đã được Bộ KH&CN phê duyệt; tham mưu Bộ KH&CN góp ý, tiếp nhận và thẩm định 32 dự thảo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) (giảm 18% so với năm 2021) của các Bộ quản lý chuyên ngành đảm bảo công tác quản lý nhà nước và hạn chế các rào cản, thủ tục hành chính, thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp; hướng dẫn, góp ý 31 dự thảo quy chuẩn kỹ thuật địa phương (QCĐP) (tăng 24% so với năm 2021).

Xem thêm: Chứng nhận hợp quy

Tổng cục tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ cung cấp thông tin phục vụ hiệu quả công tác phòng, chống dịch COVID-19, duy trì việc cung cấp miễn phí các tiêu chuẩn quốc gia, tiêu chuẩn quốc tế liên quan đến lĩnh vực quản lý rủi ro, trang thiết bị y tế (máy thở, máy hô hấp, khẩu trang y tế, khẩu trang kháng khuẩn…)

Trong công tác quản lý về đo lường, Tổng cục thực hiện xây dựng, trình ban hành 13 văn bản kỹ thuật đo lường Việt Nam (ĐLVN); thành lập 62 đoàn đánh giá tại cơ sở đối với các tổ chức kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm phương tiện đo, chuẩn đo lường; quản lý, cấp giấy chứng nhận đăng ký cung cấp dịch vụ kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm phương tiện đo, chuẩn đo lường cho 100 lượt đơn vị (giảm 37% so với năm 2021); chỉ định hoạt động kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm phương tiện đo, chuẩn đo lường cho 72 lượt đơn vị (giảm 44% so với năm 2021); chứng nhận chuẩn đo lường dùng trực tiếp để kiểm định phương tiện đo nhóm 2 cho 137 lượt đơn vị (giảm 13% so với năm 2021); chứng nhận, cấp thẻ kiểm định viên đo lường cho 175 lượt đơn vị (giảm 18% so với năm 2021); phê duyệt 3321 mẫu phư­ơng tiện đo nhập khẩu, sản xuất trong nước (giảm 19% so với năm 2021); chỉ định tổ chức kiểm định đối chứng đồng hồ nước lạnh và công tơ điện cho 25 lượt đơn vị (tăng 47% so với năm 2021); hướng dẫn hơn 400 tổ chức, cá nhân liên quan đến thủ tục phê duyệt mẫu phương tiện đo, cách ghi định lượng trên nhãn hàng đóng gói sẵn, đăng ký và chỉ định tổ chức kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm phương tiện đo, chuẩn đo lường… Bên cạnh đó, Tổng cục tiếp tục triển khai hiệu quả Đề án “Tăng cường, đổi mới hoạt động đo lường để hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh và hội nhập quốc tế giai đoạn đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” (Đề án 996) theo kế hoạch, mục tiêu của đề án với một số kết quả nổi bật góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp Việt Nam. Hiện nay, Tổng cục đang triển khai xây dựng dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt “Kế hoạch phát triển chuẩn đo lường quốc gia đến năm 2030, định hướng đến năm 2035” và dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Phát triển hạ tầng chất lượng quốc gia NQI theo hướng tập trung, thống nhất, đồng bộ và hội nhập quốc tế”.

Năm 2022, hệ thống TCVN, QCVN, QCĐP tiếp tục được hoàn thiện theo hướng đảm bảo tính hiệu quả, đồng bộ, thúc đẩy thuận lợi hóa thương mại, hội nhập quốc tế, năng suất chất lượng, nâng cao năng lực doanh nghiệp, tiếp cận thị trường xuất khẩu lớn. Bên cạnh đó, nhằm thống nhất, đơn giản, hài hòa, tối ưu hóa, tự nguyện và chia sẻ; đưa hoạt động tiêu chuẩn hóa trở thành động lực quan trọng, có vai trò dẫn dắt, thúc đẩy sự phát triển hạ tầng chất lượng quốc gia, nâng cao năng suất chất lượng SPHH, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, năng lực đổi mới sáng tạo của quốc gia trong tiến trình hội nhập quốc tế, Tổng cục đã triển khai xây dựng hồ sơ dự thảo Chiến lược Tiêu chuẩn hóa quốc gia đến năm 2030, trình Bộ KH&CN để trình Chính phủ xem xét, ban hành.

Trong công tác quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa, Tổng cục tiếp tục hướng dẫn các bộ, ngành, Chi cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng tỉnh, thành phố, tổ chức doanh nghiệp và cá nhân thực hiện đầy đủ quy định của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hoá và các VBQPPL dưới luật, giải quyết kịp thời các vướng mắc trong quá trình triển khai, áp dụng liên quan đến hoạt động đánh giá sự phù hợp (ĐGSPH) và quản lý chất lượng SPHH, đặc biệt là SPHH nhóm 2 của Bộ KH&CN quản lý.

Trong công tác thanh kiểm tra, Tổng cục đã thực hiện kiểm tra, khảo sát chất lượng hàng hóa trong sản xuất, lưu thông 49 đợt (gồm 35 đợt kiểm tra và 14 đợt khảo sát) tại 331 cơ sở; Thực hiện kiểm tra chất lượng hàng hóa trong nhập khẩu; Thực hiện kiểm tra các tổ chức đăng ký hoạt động lĩnh vực Tiêu chuẩn đo lường chất lượng.

Trong hoạt động hợp tác quốc tế, Tổng cục tiếp tục thực hiện tốt vai trò là đại diện của Việt Nam tham gia 14 tổ chức quốc tế và khu vực về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng, năng suất và mã số mã vạch như ISO, IEC, CGPM, ASEAN/ACCSQ, APEC/SCSC, PASC, APO, APMP, OIML, GS1… Đặc biệt năm 2022, Tổng cục đảm nhiệm tốt vai trò quan trọng của Việt Nam trong ASEAN nhiệm kỳ 2021 – 2022 như Chủ tịch Nhóm công tác cao su ASEAN (ACCSQ/RBPWG) và Chủ tịch Ủy ban hỗn hợp điện – điện tử ASEAN (JSC/EEE); hoàn thành tốt vai trò trưởng đoàn Việt Nam tham gia các phiên họp của tổ chức quốc tế và khu vực mà Tổng cục là thành viên. Ngoài ra, Tổng cục cũng tổ chức thảo luận và triển khai kế hoạch hợp tác với các đối tác Úc, Anh, Ấn Độ, Đức và phối hợp với các đối tác như ASTM (Hoa Kỳ), SA (Úc) tổ chức các hội thảo, khoá đào tạo cho các cán bộ làm công tác Tiêu chuẩn đo lường chất lượng và các doanh nghiệp của Việt Nam có quan tâm; phối hợp Viện Vật lý kỹ thuật Đức (PTB) triển khai Dự án “Hỗ trợ các dịch vụ đảm bảo chất lượng phát triển năng lượng bền vững”.

Xem thêm: Chứng nhận ISO 9001

Trong hoạt động năng suất chất lượng, Tổng cục đã tổ chức thực hiện tốt các nhiệm vụ theo kế hoạch để triển khai Chương trình quốc gia về hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng suất chất lượng sản phẩm, hàng hóa giai đoạn 2021 – 2030 được phê duyệt tại Quyết định số 1322/QĐ-TTg ngày 31/8/2020 của Thủ tướng Chính phủ (Chương trình 1322); hoàn thiện ký hợp đồng với các tổ chức chủ trì 29 nhiệm vụ thực hiện từ năm 2022; trình Lãnh đạo Bộ ký Công văn số 949/BKHCN-TĐC ngày 04/5/2022 gửi Bộ ngành, địa phương triển khai đề xuất nhiệm vụ năm 2023 và Thông báo số 950/TB-BKHCN ngày 04/5/2022 về đề xuất các nhiệm vụ năm 2023; thực hiện công khai trên Cổng thông tin điện tử của Bộ KH&CN, Tổng cục và của Chương trình NSCL; trình Bộ trưởng ký ban hành Thông tư số 15/2022/TT-BKHCN ngày 12/10/2022 quy định quản lý Chương trình 1322, Chương trình sẽ hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng suất, chất lượng đáp ứng yêu cầu cạnh tranh và hội nhập, góp phần nâng tỷ trọng đóng góp của năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) vào tăng trưởng kinh tế và góp phần cải thiện chỉ số đổi mới sáng tạo GII thông qua các chỉ tiêu tốc độ tăng năng suất lao động, chỉ số ISO 9001, ISO 14001, đồng thời nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý năng suất chất lượng ở Bộ ngành, địa phương, doanh nghiệp, tổ chức KH&CN, viện, trường…

Triển khai Kế hoạch tổng thể nâng cao năng suất dựa trên nền tảng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo giai đoạn 2021 – 2030 đã được phê duyệt tại Quyết định số 36/QĐ-TTg ngày 11/01/2021 của Thủ tướng Chính phủ; Xây dựng và trình Lãnh đạo Bộ KH&CN ban hành Quyết định số 1721/QĐ-BKHCN ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Nghị quyết số 50/NQ-CP ngày 08/4/2022 của Chính phủ Phiên họp thường kỳ Chính phủ tháng 3 năm 2022 về các nhiệm vụ nâng cao đóng góp của năng suất nhân tố tổng hợp (TFP) vào tăng trưởng kinh tế giai đoạn 2021–2030, đồng thời ban hành Quyết định số 1930/QĐ-TĐC ngày 15/11/2022 thành lập Tổ Công tác và Nhóm giúp việc thực hiện Quyết định số 1721/QĐ-TĐC.

Phấn đấu 10 nhiệm vụ trọng tâm

Cũng theo Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Hoàng Linh 10 nhiệm vụ trọng tâm mà Tổng cục phấn đấu thực hiện trong năm 2023, trong đó, thứ nhất là triển khai có hiệu quả các Nghị quyết, Chỉ thị của Đảng, Quốc hội, Chính phủ; Quyết định, Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ; các Chương trình hành động và chỉ đạo của Lãnh đạo Bộ đảm bảo thực hiện thắng lợi các mục tiêu Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội 10 năm 2021 – 2030 và Kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội 5 năm 2021 – 2025.

Thứ hai là tổ chức triển khai việc xây dựng Luật sửa đổi Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật và hoàn thiện hồ sơ trình cấp có thẩm quyền về việc xây dựng Luật sửa đổi Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hoá.

Thứ ba là tập trung triển khai kế hoạch thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm giai đoạn 2021 – 2025 của Tổng cục, nâng cao hiệu lực và hiệu quả hoạt động quản lý nhà nước về TCĐLCL.

Thứ tư là kiện toàn cơ cấu tổ chức của Tổng cục và các đơn vị trực thuộc theo quy định pháp luật trên cơ sở quy định của Nghị định quy định chức năng, nhiêm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ KH&CN.

Thứ năm là đẩy mạnh chuyển đổi số, chính phủ điện tử, tăng cường giải quyết công việc trên môi trường điện tử, ứng dụng công nghệ thông tin nhằm cải thiện chất lượng giải quyết thủ tục hành chính và dịch vụ công, nhất là triển khai qua cơ chế một cửa và cổng dịch vụ công các cấp. 

Thứ sáu là triển khai xây dựng Quyết định sửa đổi bổ sung Quyết định số 19/2014/QĐ-TTg ngày 05/3/2014 của Thủ tướng Chính phủ về việc áp dụng Hệ thống quản lý chất lượng theo Tiêu chuẩn quốc gia TCVN ISO 9001 vào hoạt động của các cơ quan, tổ chức thuộc hệ thống hành chính nhà nước.

Thứ bảy là tổ chức thực hiện tốt các hiệp định, thỏa thuận hợp tác đã ký, đồng thời tăng cường kết nối hợp tác với các tổ chức quốc tế và khu vực phục vụ hội nhập quốc tế về KH&CN và Tiêu chuẩn đo lường chất lượng.

Thứ tám là tăng cường đầu tư hạ tầng kỹ thuật, cơ sở vật chất cho các đơn vị trực thuộc Tổng cục.

Thứ chín là tăng cường hoạt động tuyên truyền về Tiêu chuẩn đo lường chất lượng, năng suất chất lượng, cảnh báo về chất lượng sản phẩm, hàng hóa; hướng dẫn các Bộ, ngành, địa phương triển khai các hoạt động TCĐLCL phục vụ phát triển kinh tế – xã hội.

Thứ mười là triển khai thực hiện hiệu quả các Chương trình, đề án, dự án trong lĩnh vực Tiêu chuẩn đo lường chất lượng theo phê duyệt của Thủ tướng Chính phủ (Quyết định số 19/2014/QĐ-TTg, Đề án 100, Đề án 996, Chương trình 1322, Quyết định số 36/QĐ-TTg).

Theo VietQ